Jan Buruma Pamflet, jaargang VI, No. IX, uitgegeven te Franeker, den 15. Februari 2017
De Honeckers regeerden Oost-Duitsland jarenlang met ijzeren vuist. Maar hoe waren ze als familie? Begin 2016 overleed Margot Honecker, de weduwe van de voormalige DDR-dictator Erich Honecker. Uit vrijgekomen archiefmateriaal blijkt dat achter de machtsfaçade een familietragedie zat. De banden met Chili lopen er als een rode draad doorheen.
Getrouwd
Honecker had in 1950 een hoge positie in de SED, de Oost-Duitse communistische partij, toen hij verliefd werd op Margot Feist. Dat was lastig, want hij was getrouwd. Zijn vrouw verzette zich tegen de affaire, berichtte daarover aan het partijbestuur. Erich koos voor Margot en kreeg de kameraden in de partij onverwachts aan zijn zijde. In 1952 werd de nieuwe liefde bekroond met de geboorte van dochter Sonja. De affectie bekoelde echter en Margot zou er, net als de Russische Catharina de Grote, een serie minnaars op na hebben gehouden.
Grootvader
De zaken en het meisje liepen dwars door elkaar. Sonja mocht als studente in Dresden haar relatie met een landgenoot niet voortzetten, omdat hij teveel praatte. Het huwelijk met een Chileen die in 1973 voor het regime-Pinochet was gevlucht, kreeg goedkeuring. De DDR bood een veilig tehuis voor linkse Chilenen die tijdens de Pinochet-dictatuur (1973-1990) het Zuid-Amerikaanse land ontvluchtten. In 1974 werd kleinzoon Roberto Yaňez geboren. Hij was de oogappel van zijn grootouders. Voor hem was opa Erich een lieve, gezellige grootvader. Toch was het dezelfde man die voor zijn Oost-Duitse volk een nietsontziende dictator was. Het stak dochter Sonja dat haar ouders haar zoon mede grootbrachten.
Trouw
Sonja had een zus. In 1985 overleed zij door een medische fout. De Honeckers waren ontroostbaar en handelden genadeloos. Hun familiedokter, die hen jarenlang trouw had gediend, werd zonder pardon uit zijn functie ontheven. Erich en Margot kregen een nakomeling, maar die overleed jong.
Vrienden
Rond 1990 stortte de DDR in elkaar. De Honeckers vluchtten naar de Chileense ambassade in Moskou. Margot mocht naar Chili, Erich had in Berlijn terecht moeten staan, maar mocht om gezondheidsredenen ook naar Zuid-Amerika. Chileense vrienden hielpen ditmaal hem.
Macht
In 1994 overleed Honecker, zijn vrouw verpleegde haar aan kanker lijdende man liefdevol tot zijn dood. Zij bleef in Chili wonen, verdedigde de DDR altijd met hand en tand. Roberto Yaňez zag dat zijn grootouders waren getekend door hun val en het verlies van de macht, maar de rug altijd recht hielden. Begin 2016 overleed Margot.
Kapot
De familie Honecker maakte in Oost-Duitsland vele gezinnen kapot, toen ze de macht waren. Ze hebben als familie zelf echter ook een torenhoge prijs betaald.
Tot slot – de visie van professor Von Falckensteyn:
“De familie Honecker heerste klaarblijkelijk over Oost-Duitsland, alsof het hun persoonlijk eigendom was. Hun welhaast almachtige bewind heeft voorwaar trekken van de goden uit de klassieke, Griekse Oudheid. Vanaf de berg Olympus bestierden zij hun rijk. De Honeckers ontkwamen evenwel niet aan tragedies, bij de Griekse goden wemelde het van intriges. Hoge macht, me dunkt, vraagt een hoge prijs”.