Jan Buruma Pamflet, jaargang V, No. II, uitgegeven te Franeker, den 2. July 2016
In 2016 is het 45 jaar geleden dat ze overleed en 60 jaar na haar bekendste boek It goudene ûleboerd (Het gouden uilenbord), Als populaire schrijfster had mevrouw G. Spaanderman-Wielinga (1899-1971) wel iets van Isabel Allende (1942). Bob Spoelstra, beter bekend als Balkanauteur A. den Doolaard (1901-1994) had een vergelijkbare stijl.
Succes
Isabel Allende brak in 1982 door met La casa de los espititus. In de Nederlandse vertaling werd dat Het huis met de geesten. Het was het begin van een succesvolle schrijverscarrière.De Doolaard was in zijn tijd heel bekend in Nederland en op de Balkan. Sinds 2006 zijn er in de Macedonische stad Ohrif een museum en een standbeeld van de auteur.
Wedstrijd
In 1956 was It goudene ûleboerd een groot succes in Friesland. Met het boek won mevrouw Spaanderman de eerste prijs in de romanwedstrijd van de Friese christelijke boekenclub KFFB. In 1979 was de tweede druk, 1984 werd het in bewerkte vorm als openluchttoneelspel opgevoerd in Burgum, 1986 verscheen de derde druk en in 2005 werd er een éénakter van geschreven
Boeren
De schrijfster schetste op haar eigen, onnavolgbare wijze de wereld waarin de boeren de lakens uitdeelden. Ze kende dat milieu uit haar familie en uit eigen ervaringen in Sumar. Ze woonde enkele jaren in het dorp, de roman speelt zich in die omgeving af. In 1964 won ze andermaal de boekenwedstrijd van de KFFB met It loeder fan Clancarty (Het loeder van Clancarty). Ze schreef ook enkele andere boeken.
Wederopbouw
Den Doolaard had een vergelijkbare populaire schrijfstijl. Hij werd het bekendst met zijn boeken over de Balkan, de bekendste was De herberg met het hoefijzer (1933), Hij had zijn hoogtepunt in de jaren dertig van de 20e eeuw, toen hij veel in Zuid-Oost Europa reisde. Mevrouw Spaanderman schreef haar romans in de tijd van de wederopbouw na 1945.
Familie
Isabel Allende is familie van Salvador Allende, die in 1973 in Chili vermoord werd. Ze werkte een poos als journalist in Zuid-Amerikaanse landen, maar woont al jaren in de Verenigde Staten.
Triomftocht
Ze gaat onverdroten door met haar schrijfcarrière en wereldwijde triomftocht. Het is de vraag of de Friese volksschrijfster dat ook zou hebben gewild. Den Dooolaard had een goede neus voor publiciteit. Isabel Allende lijkt dat meer als iets te beschouwen, dat bij het vak van schrijver hoort. De boerenwereld waar mevrouw Spaanderman over schreef bestaat allang niet meer. Maar haar boeken blijven zeer de moeite waard.
Tot slot – de visie van professor Von Falckensteyn
“Het is zeer te waarderen dat ieder van de vermelde auteurs de eigen schrijfstijl heeft gehandhaafd. Daardoor zullen ook volgende generaties lezers de werken op de juiste meritus kunnen schatten”.