Jan Buruma Pamflet, jaargang VIII, No. VI, uitgegeven te Franeker, den 2. September 2019
Het charmante Waalse stadje Bouillon was afgelopen zomer een mooie kennismaking met het Belgisch labyrint. In het uiterste zuiden van België, op een steenworp afstand van de Franse grens, was het een prettig verblijf.
Indruk
De naam Belgisch labyrint is het gelijknamige boek van Geert van Istendael. In 1989 maakte zijn modern classic een geweldige indruk. België is het eerste gezicht mooie gebouwen, lekker eten en goed bier, maar achter die facade gaat een ingewikkeld bestuurssysteem schuil. Van Istendael vertelt op een geëngageerde manier hoe het doolhof in zijn land in elkaar zit.
Frans
Hij wijdt ook een hoofdstuk aan Wallonië, met de strekking – wie wil daar in Godsnaam wonen?! Dat maakt het zuidelijke, Franstalige deel van België extra boeiend om te verkennen. Namen is de zetel van de Waalse regering. Luik is de informele hoofdstad en Bastogne is bekend van de wielerklassieker.
Verwarrend
Bouillon heeft iets extra’s. Het is in de Belgische provincie Luxemburg. Daar begint het leuke en verwarrende. Het groothertogdom Luxemburg is één van de kleinste landen van Europa, maar Luxemburg is ook een Belgische provincie. Het ligt het zuidelijke, Franstalige deel van België, maar het hotelpersoneel sprak goed Engels, en goed Nederlands. De Walen gaan met hun tijd mee, en dat is goed.
Grondgebied
Van Istendael gaat in zijn boek niet in op Luxemburg. Dat is jammer, want het is boeiend. Toen Europa in 1815 na de val van Napoleon opnieuw moest worden ingedeeld, verloor Luxemburg bijna tweederde van haar grondgebied, deels aan België, deels aan Duitsland. De geschiedenis van Luxemburg laat zich lezen als de West-Europese variant op Macedonië, Dat land verloor in 1918 tweederde van haar grondgebied, deels aan Joegoslavië, deels aan Bulgarije. Na de val van het communisme in 1989 werd er flink geruziet met Griekenland, over de Griekse provincie Macedonië. Begin 2019 werd dat opgelost.
Omslag
De vergelijking tussen Luxemburg en Macedonië doet gekunsteld aan. Luxemburg heeft ooit de economische omslag gemaakt van landbouw naar dienstverlening, en is één van de rijkste landen van Europa. Macedonië heeft hevig te lijden onder het slechte Balkan imago. Het land bleef vrij van de Joegoslavische burgeroorlogen uit de jaren negentig, maar is één van de armste landen van Europa.
Tot slot – de visie van professor Von Falckensteyn
“Wallonië, zo dunkt mij, is daadwerkelijk niet erg bekend. Het is de heer Van Istendael te prijzen enige ruchtbaarheid te geven aan dat landdeel van België”.